Lo FN fa soca en Provença e son enrasigament es significatiu. Mai o mens solid en pais d’Oc tèn aicí a d’unei factors sociaus, economics e culturaus favorables. Se lo concept de « colonialisme interior » de Robèrt Lafont remanda ais annadas seissanta [1], siam pas dins una perspectiva diferenta, siguèsse portada per una economia ara globalizada. D’aquela situacion presenta, destriarem dos nivèus d’integracion/assimilacion dau procès politico-istoric.
Un colonialisme istoric ancian, eissut de la tradicion capeciana e republicana, a la saussa politico-administrativa centralista, es sempre actuau ; au remouc d’una economia dependanta dei centres industriaus setentrionaus- que favoriza subretot una estrategia terciària ara majoritària e que farà empache a tot equilibri entre desindustrializacion anciana e filieras novèlas. Se refortirà un torisme per riches e de massa e una perda d’identitat culturala en causa dau desvolopament dei medias, de l’Escòla de la IIIena Republica e de sa lenga unica. Lei pedaçatges successius dins l’encastre de l’ensenhament (facultatiu), dempuei la lei Deixonne, empachan de retrobar una situacion de normalizacion en fàcia de la perda de la transmission familiala.
Neocolonialisme que lei sociològs « regionaus » ne sabon ò vòlon totjorn pas traire lei consequéncias culturalas e politicas, emborniats per una amira exagonala. Neocolonialisme, resulta d’una marrida integracion deis « expatriats » deis annadas seissanta e d’un eliòtropisme per una populacion atjada dau Nòrd de l’exagòn, d’Euròpa encuei. Es pas l’afluéncia dei populacions « forestieras » que fa question mai l’abséncia de tot mejan diversifiat d’integracion a la cultura dau país provençau, autra que LA cultura e LA lenga franchimandas. Ponchejan lei darrierei « reformas » de servici… E lei darriers locutors, dei colors politicas mescladas, vivon desparierament aquela situacion. Lei pus conscients an compres que la dubertura a l’autre se farà -ò pas- per una autra politica culturala apielada sus la lenga, sens renegar leis apòrts exteriors. Lei mens conscients son dins l’atraccion dei fòrças politicas mai retrogradas, pastadas de nacionalisme arcaïc. Dins aquesta terralhada, tròba lo nacionalisme lei condicions de son enançament : intram dins lo comunautarisme franchimand qu’esconde son nom, en partatge dei drechas e senèstras institucionalas. Lo paradòx d’un cert corrent tradicionalista provençalista (parli pas dau Felibritge que fa son travalh de dubertura) se jòga dins l’incompreension deis enjuecs, replegat sus la trilogia botiguiera dau FN (immigracion, anti-europeisme, nacionalisme) que, luench de donar responsas ai questions que se pausan, aponde a sa pròpria negacion identitària. Tant la Provença idealizada dau sègle XIX coma la Provença -que sortiriá tota soleta de l’entravadís economic mondiau impausat- son d’amiras despassadas o tardieras dins lo mestritge de la situacion politica d’ara.
Siam dins lo tèrç temps que sembla faussament escondre lei precedents mai totjorn dins la logica de concentracion economica e de mastrolhatge culturau. Aquela situacion dau Made in France se compren pas ges dins un contèxte de bastison europenca - siguèsse ultra-liberala dins la cèrca d’un mercat unic-, e tanben dins la cariera bòrnia d’una solucion politica federala. Orfelina dei situacions lingüisticas perifericas, França compren totjorn pas que cambiam de periòde : lei nacionalismes ancians pòdon pas que contribuir a aquest apauriment culturau que faguèt l’Euròpa dei diferéncias, delà lei conflictes mondiaus e lei aggiornamenti necessaris. Sa crespacion territoriala va dins lo sens d’un refortiment centrau dei contraròtles administratius, lo milafuelha territoriau es d’una autra temporada. Devesir per reinar, la formula subreviu, testardige de l’inintelligéncia. Tot aquo aprofiecha au FN e ai populismes europencs. Se aqueste cambiament èra pas compres, se refortirà una autra colonizacion ja entamenada : aquela de l’extra-territorialitat economica qu’adutz la cultura mondializada, sensa diferéncias.
Dins l’indiferéncia, l’i siam. Rason de mai per comprendre que la question dei populismes francés e europencs, ambé o sensa nacion, se jòga encuei dins aquesta evolucion mondiala, sens modèl conoissut per ara. E la seguida se devina tanben au nòstre …
Gerard TAUTIL
[1] Pour ce point, on peut lire « Robert Lafont et l’occitanisme politique ». Gérard Tautil. fédérop, 2011. Commande : Lo Cebier – BP 37- 83870 SIGNES – (17 euros, port compris, chèque à l’ordre de Gérard Tautil)