Archives par mot-clé : Comunas

Lo francés es la nòstra lenga comuna, pas la nòstra lenga unica !

(Fòto de la plaça de la Republica e Elna – Palauenc05 CC)

Al cors de l’estiu de 2022, un quinzenat de comunas an modificat lor règlament interior, permetent especialament als conselhièrs municipals d’intervenir oralament en catalan. Meteissa causa per de deliberacions escritas somesas al vòte dels elegits. Dins un cas coma dins l’autre, la primautat del francés èra pas cap questionada, puèi que lo règlament impausava una revirada a cada còp. Mas ausir o legir una lenga dita « regionala » al dintre d’un conselh municipal, aquò èra ja tròp per d’unes.

La prefectura dels Pirenèus-Orientals s’es doncas afanada de far un recors graciós puèi d’atacar al tribunal administratiu de Montpelhièr, aqueste invalidant aquela modificacion del règlament per una decision tornada lo 9 de mai de 2023. Los elegits catalans an fait apèl, es doncas estat al torn de la cort administrativa d’apèl de Tolosa de se clinar sus aquel cas. Prenent sa decision lo 28 de novembre passat, la cort d’apèl a doncas decidit de confirmar lo jutjament del Tribunal Admnistratiu de Montpelhièr… Demostrant en passant l’intransigéncia de l’Estat per çò qu’es de l’usatge del sol francés coma lenga administrativa.

Segon los magistrats tolosans, la lei nimai enebís nimai autorisa « exprèssament los elegits d’un conselh municipal a s’exprimir dins una lenga regionala al cors de lors intervencions oralas davant aqueste conselh municipal ». A mai, l’ordenança de Villers-Coterêts « s’aplica pas qu’a las decisions de justícia e enebís pas tanpauc un tal usatge d’una lenga regionala al moment d’un conselh municipal ». Malgrat aquò, los jutges an demostrat (tornamai) lo costat decoratiu de l’article 75-1 de la Constitucion qu’a pas « creat cap de dret o libertat opausabla al profièit dels particulièrs o de las collectivitats territorialas e a pas, especialament, per mira d’amendrir la portada de l’article 2 ». Tornamai, los jutges administratius an doncas interpretat la lei amb la vision ultra-restrictiva impausada pel Conselh Constitucional e lo Conselh d’Estat. 

Lo Partit occitan, còsta Regions e Pòbles Solidaris, sosten los elegits d’Els Banys i Palaldà, Elna, Portvendres, Sant Andreu de Sureda e Tarerac dins lor luta per la reconeissença dels drets lingüistics. Aquestas an l’intencion de portar lo clam al Conselh d’Estat e que seriá pas lor « ultima cartocha« . Esperem qu’auràn pas a anar duscas a la Cort Europèa dels Drets de l’Òme (CEDH) per beneficiar d’un dret basic dins d’autras democracias pel mond.

Partit occitan lo 15/12/2024

Congrès de l’AMF : una denonciacion mai del centralisme !

L’associacion dels cònses de França denóncia lo centralisme e la volontat de l’Estat de far pagar lo deficit budgetari a las comunas. Mas fa d’annadas que los elegits locals se dison encolerats…e res càmbia pas.

Aquesta setmana se debana a Paris lo congrès de l’AMF ( associacion dels conses de França). l’AMF onsidèra que lo projècte de budget de l’Estat per 2025 se farà sus l’esquina de las comunas en rason dels estalvis que seràn faits en redusir de 5 miliards la moneda que serà donada a las comunas.

Per l’AMF seràn pas 5 miliards mas en realitat 11 miliards que seràn pres sus las divèrsas dotacions a las comunas. Per l’associacion es, a còp segur, una entrava a la creissença, a l’investiment e marcarà una degradacion mai dels servicis publics sens per aquò solucionar la crisi de las finanças publicas.

Los elegits de l’AMF demandan tanben que sián melhoradas las condicions de trabalh dels elelgits locals. Las vocacions començan de mancar. L’AMF demandarà al primièr ministre « una vertadièra descentralizacion ». Lo president de l’AMF, lo cònsol de Canas, explica que : « lo centralisme es costós e qu’entrava l’iniciativa locala ».

De segur son d’idèas que lo Partit Occitan pòt pas contestar. La necessitat de mai d’autonomia fiscala per las collectivitats, la denonciacion del centralisme son de causas que ditz lo Partit occitan dempuèi d’annadas.

Las divèrsas associacions d’elegits de las collectivitats territorialas daissan pas de far regularament de comunicats per denonciar lo centralisme e sas derivas.

Mas nos podèm interrogar sus l’eficacitat d’aquelas denonciacions. A cada decision de l’Estat per redusir los mejans de las collectivitats ( impòst remplaçat per una dotacion d’Estat, reduccion regulara de las dotacions …) s’ausisson de paraulas definitivas sul centralisme mas…las causas seguisson coma abans. Auràn la capacitat, e subretot la volontat, los elegits d’aquelas associacions per obligar lors partits que govèrnan a París a metre en causa lo centralisme ?

Tot aquò fa pas que refortir l’idèa que, per cambiar vertadièrament los rapòrts entre l’Estat central e las collectivitats, çò mai eficaç seriá que i aguèsse d’elegits pregondament convençuts que l’autonomia de las collectivitats es la via que nos cal seguir. Donc una reflexion dels occitanistas sus lor engatjament dins las eleccions municipalas de 2026 dins las nòstras comunas es necessària se volèm sortir de declaracions qu’an pas de seguida.