Lo 9 de novembre vos prepausam de far un bilanç del camin fait pel movement occitan, jos totas sas formas. Nòstre objectiu es de donar la paraula als que fan d’accions ara en 2024.
Es a partir de 1980 que foguèron fargadas las aisinas màgers que foncionan uèi, que siá dins lo domèni de l’escòla, de la creacion culturala, dels mèdias, de l’edicion mas tanben de l’accion politica.
Abans, una generacion aviá preparat lo terrenh e aviá pausat las basas.
Puèi, per lo començar de las annadas 2000, se dubriguèt una etapa novèla e d’eveniments importants ajudèron al desvolopament del movement occitan. Se creèron d’aisinas novèlas e se desvolopèt un professionalisme dins de sectors divèrses.
Ara una generacion novèla a pres en man las operacions, a son biais. Cossí vei l’avenidor aquela generacion ? Quina concepcion de l’accion pòrta ? Ont ne sèm ? Quin camin es estat fait ? Quin camin demòra de far ?
Lo 9 de novembre vos convidam a participar a aquel punt d’etapa, a soscar a tot çò que foguèt realizat e veirem coma farem per contunhar lo trabalh començat, tots amassa.
Va podèm dire, lo NFP a ben capitat dins lo temps cortet dei dos torns deis eleccions legislativas mai ren es jugat.
Lo Nòu Front Populari permetèt de blocar l’irrupcion d’una extrèma drecha agressiva e descomplexada dei prepaus racistas tenguts per de candidats chausits a la lèsta, sovent analfabets politics, dins la seguida retoriciana macronista dau ni drecha ni senèstra e de l’aïrança acumulada fàcia ai practicas autoritàrias d’un poder acarat au moviment populari. L’impensat dei Gilets jaunes se paga comptant, non pòu èstre levat dau bilanç politic globau. Rèsta per la senèstra de faire l’analisi dei populismes ligats estrechament a aquelei revòutas remenadas, a la crosiera de totei lei recuperacions extrèmistas drechieras.
Mai ren es jugat, car la coïna governamentala, après aqueleis eleccions contrariadas per lo poder, s’endevèn ambe lei subrenquants de la drecha LR, sei perlongaments a la Ciotti, sei combinasons clanicas qu’èran en vilha sota lo macronisme dominator. Mai tanben ambe la letra communàtoria de Macron que crida a l’union nacionala e lei manòbras dau RN que pensa, après sa revirada, au revenge de 2027. Per ara, quin solatjament per eu de pas durbir lo talh de sa tambolha economica cambiadissa !
Lei revendicacions socialas (tant la reforma dei retiradas, la reduccion de l’assegurança chaumatge, la non responsa a l’urgéncia climatica coma a una politica energetica alternativa…) son totjorn dins l’espèra e lo programa dau NFP, mantengut au consentiment politic minimom, laissa de caire la democracia territoriala, lei revendicacions socioculturalas, l’estatut dei « lengas regionalas », per citar qu’elas. S’aquò se pòu comprendre, lo vuege democratic istoric èsta de comolar.
La logica d’aquel acòrdi minimom resulta d’una amira sobeiranista tant per l’exagòn coma per Europa, de l’extrèma drecha ai chevenementistas, pereu de l’estatut calhat de la màger part de la senèstra neojacobina. Lei mediàs privats e publics an vendut una retorica anti-senèstra, lèsta de compra, soventei-fes favorizada per leis errors e lei maladreiças de J-L Melenchon que lo camin politic es estrechament ligat ai declaracions pressas au nacionau e a l’internacionau. Siguem clar sus aqueu capítol : es pas la persona soleta qu’es messa en causa mai aquela abséncia de pragmatisme dau quotidian e lo mòde collectiu de decision que fan una politica de senèstra.
Crèma au lume que lei ponchs mai sensibles per l’ensems de la classa politica son mai prefonds tre que se tracta de reforma constitucionala, dau rampèu d’una VIena Republica ipotetica, e subretot que s’assaia de tornar pensar la sempiternala « decentralizacion-deconcentracion » dei poders successius favorables au statu quo dins aqueu domèni. Car la solucion preconizada per d’unei d’una Amassada contituanta pèsa gaire fàcia ais abituds centralistas integradas per lei ciutadans, indefugiblas dins lo quadre d’una remessa en causa de la Cinquena.
Lo pièger seriá de contuniar de desconèisser lei blocatges qu’ensègon la lèi Defferre inacabada, lei mastrolhatges sarkozistas, olandistas e macronistas, per parlar dei mai recents e vesibles dei pedaçatges regionaus. Lo « procèssus Beauvau » sus l’autonomia de Corsega desvèla aquela tradicion monarco-republicana longassa que responde localament e parcialament a una butada democratica, per la faire longanhejar e evitar de prendre a la braceta la question de la democracia territoriala. Es aquela França exagonala e coloniala deis Otramars que sonha son excepcion illiberala dins lo concèrt deis Estats europencs deis estructuras diversificadas : regionalizacion democratica, formas d’autonomias coma expression d’una autra cultura federala e solidària. Fàcia ai solucions diferenciadas possiblas, l’oligarquia centralista e la senèstra son au nis de la serp. Constitucionalistas sobeiranistas, s’abstenir !
Es mai que mai dins aqueu rapòrt de fòrça que la senèstra se deu emancipar dei reflèxes qu’an marcat son istòria centralista. Aquela question politica vitala per la democracia es mai pausada per trobar solucion. Se per d’unei son aplicaion es luench d’emergir dins lo contèxt d’urgéncia sociala, es pasmens un autre biais istoric de li respondre. Tanben dins l’urgéncia. Pichòt rampèu d’istòria e non pas dei mendres, la Fèsta de la Federacion (1790) nos i convida.
Se podèm dire que çò essencial es estat salvat, se nos podèm regaudir de l’impossibilitat per l’extrèma dreta de formar un govèrn, aquò empacha pas que la sequéncia electorala longa daissa sens cap de responsas un fum de questions. Nòstra democracia es malauta.
Poirem pas escapar a un debat grand sus l’organizacion de nòstras institucions.
Lo Partit Occitan participarà als debats que vendràn per trobar una solucion a la crisi. Aquò se deurà far sens garolhas inutilas que farián impossibla la reconciliacion e que donarián pas cap de perspectiva d’avenir.
Per delà la faiçon que lo poder central poirà èstre organizat pels meses que venon, per delà las alianças eventualas, es tota la construccion institucionala qu’es en causa.
L’ipercentralizacion del poder dramatiza los episòdis electorals ; lo sistèma electoral e l’organizacion dels poders a mancat de donar totas las claus a l’extrèma dreta sus un periòde de qualques setmanas.
Lo Partit Occitan apèla dempuèi de temps que se tòrne organizar lo poder amb una descentralizacion potenta que tornarà als ciutadans una vision sus las decisions que los concernisson.
Aquò es l’enjòc dels meses que venon. Nos cal una regionalizacion ambiciosa amb de vertadièrs poders per las regions e de contrapoders potents. Tot dèu èstre fait per riscar pas mai que tot cabusse entre las mans d’un sol e unic partit. Cal ajustar, al demest d’autras causas, la melhoracion de la vida democratica, una justa reforma de la fiscalitat e la proporcionala sistematizada, en vista de coalicions a l’entorn de projèctes que poiràn respondre als besonhs del país.
Per çò qu’es de la cima de l’Estat, los ròtles del Parlament, del primièr ministre e del president de la Republica, devon èstre reformats prigondament. Los limits de las institucions de la Vena Republica son estadas tocadas. Las electritz e los electors, mai responsables que lors representacions, venon de nos o dire : l’ipèrpresidencialisme, la verticalitat del poder e lo mesprètz, ne vòlon pas mai.
Appel à participer à la manifestation du samedi 15 juin à Pau contre les projets E-CHO et BIOCHAR d’Elyse Energy
Crida per la manifestacion deu dissabte 15 de junh a Pau contra los projèctes E-CHO et BIOCHAR d’Elyse Energy
L’eau et la forêt sont des biens communs à l’humanité. L’exploitation qui en est prévue sur la zone de Lacq, dans le but de fabriquer des carburants qui se prétendent verts, n’est pas acceptable. Nous serons donc à Pau ce samedi 15 juin à 16 h, place de la Libération.
Nous soutenons l’appel à manifester des 65 organisations environnementales, syndicales et paysannes de toute la région qui n’acceptent pas ces projets d’Elyse Energy. Cette entreprise veut construire à Lacq une usine qui produira 75 000 tonnes de kérosène chaque année pour le transport aérien ainsi que 200 000 tonnes de méthanol pour le transport maritime. La matière première serait la biomasse forestière, c’est à dire des arbres. La déforestation ne peut être une façon de lutter contre le changement climatique.
Des quantités d’eau seraient aussi pompées dans el Gave de Pau pour produire de l’hydrogène par électrolyse. C’est l’inverse de ce qu’il faut faire quand on parle de décarbonation.
Nous appelons donc à participer à cette manifestation afin de soutenir les associations qui se mobilisent pour empêcher al mise en oeuvre de ces projets irréaliste et dangereux.
Ils sont présentés par leurs promoteurs comme très écologiques alors que le seul but est le profit; Ils sont le fruit de l’imagination de ceux qui veulent faire croire que lutter contre el changement climatique consiste à mettre une étiquette «bio »sur tout ce que l’on produit, sans se préoccuper des conséquences environnementales et sans établir un véritable bilan carbone.
Lo Partit Occitan farà una analisi mai en pregondor dels resultats de las eleccions europèas per los jorns que venon.
Per l’ora, lo resultat mòstra clarament que l’extrèma dreta progrèssa de faiçon preocupanta en França e dins d’autres Estats d’Euròpa. En França l’extrèma dreta, amb las diferentas organizacions que la representan, fa quasi lo 40% de las voses. Es una fòrça marrida novèla per la democracia e tanben per l’Euròpa.
Lo resultat es confòrme à çò qu’anonciavan las enquèstas d’opinion. I aurà un temps per analizar los comportaments electorals e per essajar de determinar las rasons prigondas que fan que las electoras e los electors son tan nombroses a far fisança a de partits que pòrtan de proposicions simplistas e qu’an de rasigas dins de periòdes negres de l’istòria del continent.
Dins la serada, en decidissent de sortir l’arma de la dissolucion de l’Assemblada Nacionala, lo president de la Republica diguèt prendre en compte lo resultat de l’escrutin. A pres subretot lo risc de donar lo poder a l’extrèma dreta.
S’agissiá d’una eleccion europèa e donc res obligava pas lo president de la Republica a dissòlver l’Assemblada Nacionala.
I aurà donc d’eleccions legislativas organizadas de faiçon precipitada lo 30 de junh e lo 7 de julhet. Lo Partit Occitan e sos partenaris prendràn lors responsabilitats per empachar l’extrèma dreta de prendre lo poder e participarà a tot çò que se pòt bastir per aparar la democracia.
Dins son comunicat lo procuraire, Karim Khan (fòto Ministerie van Buitenlandse Zaken), demanda que siá emés un òrdre internacional d’arrèst contra los màgers protagonistas del conflicte que tua milierats de personas a Gaza dempuèi lo mes d’octobre passat.
Es lo primièr còp que l’inculpacion d’un responsable occidental es demandat per la CPI. En primièr lòc la Cort considèra que Benjamin Netanyahu e son ministre de la defensa poirián èstre perseguits per crimes de guèrra e crimis contra l’Umanitat. La meteissa acusacion es lançada cap als responsables del Hamas e particularament Yahya Sinwar e dos dirigents mai de l’organizacion.
Las cargas anonciadas contra lo primièr ministre israelian so n claras : utilizacion de la fam contra civils coma metòdes de guèrra e atacas volontàrias contra las populacions civilas.
Lo primièr ministre israelian es tanben mençonat coma un autoritat qu’a privat de faiçon « sistematica la poblacion civila de Gaza de materials necessària a la subrevida ».
Que la justícia internacionala prenga en carga lo dossièr es una bona novèla e permetrà de metre en lum las realitats òrras de la situacion que viu Gaza e de castigar los responsables, se la CPI seguís la demanda de Karim Khan.
Après La Passem qui a mobilisé des milliers de personnes, l’Education nationale semble vouloir entraver la création d’écoles bilingues.
Dans une lettre adressée au président de l’Office Public de la Langue Occitane ainsi qu’au différents présidents de collectivité et aux syndicats enseignants des stagiaires de la formation ENSENHAR s’interrogent sur l’utilité de leur formation.
Ces enseignants, volontaires, se forment à l’occitan toute l’année à raison de 24 h par semaine afin de pouvoir enseigner en occitan dans des écoles bilingues, des collèges ou des lycées.
Cette formation financée à la fois par l’OPLO et l’Education nationale, doit déboucher sur un poste en occitan ou d’occitan. Mais encore faudrait-il que l’Éducation Nationale joue le jeu et crée des postes.
Pourtant la demande existe et chaque fois que des classes sont ouvertes les enfants sont là, nombreux.
Dans leur lettre les stagiaires en formation dénoncent, autre autres, le fait que certains blocages pour la création d’écoles bilingues viennent, non pas de l’absence de demande, mais de l’opposition de certains enseignants en poste dans les écoles, dérangés par l’arrivée du bilinguisme français-occitan.
Les enseignants qui sont en formation en Béarn et qui viennent des Landes, des Hautes-Pyrénes et des Pyrénées Atlantiques disent dans leur lettre :
« Vous êtes sans aucun doute informé qu’il y avait quatre projets de création de classes bilingues pour la rentrée prochaine dans le 64 (Anglet, Arudy, Lembeye et Billère), aucune n’ouvrira. Pour trois de ces projets (Anglet, Arudy, Lembeye), Òc-Bi n’a pas pu assurer l’information aux familles pour prendre la mesure de la demande sociale. L’institution a demandé à Òc-Bi d’abandonner ce travail d’enquête.
Neuf personnes ont été formées parce que la demande d’enseignement en occitan de la part des familles est en augmentation constante. A chaque ouverture de classe bilingue, les familles répondent présentes. Nous constatons qu’au moins deux personnes – sinon plus – formées toute l’année n’enseigneront ni l’occitan ni en occitan l’année prochaine. Nous necomprenons pas à quoi sert de dépenser l’argent public pour former des personnes sans utiliser leurs nouvelles compétences.
Nous déplorons aussi l’inertie et l’opposition qui existe parfois dans l’institution : nousregrettons que, dans certains établissements, l’Education nationale laisse se développer, au sein des équipes pédagogiques, une attitude de refus vis-à-vis du bilinguisme français-occitan qui va ainsi à l’encontre de décisions officielles.
Les compétences sont là. La demande y est aussi. Néanmoins, il n’y a pas de volonté véritable de développement ni de perspective d’avenir.La convention entre l’OPLO et l’Education nationale, plus la législation et le Code del’Education rendent nos demandes légitimes. Nous tirons cette légitimité de la demande des familles et de l’intérêt des enfants…».
Il ne reste plus qu’à attendre la réponse de l’Office Public de la Langue Occitane ainsi que des présidents des départements et de la Région Nouvelle-Aquitaine.
Lo president de la Generalitat, Pere Aragonés, de ERC aviá decidit d’avançar las eleccions al Parlament de Catalonha. Foguèt benlèu una error vist lo resultat per sa formacion.
Es lo Partit Socialista de Catalonha qu’es lo primièr partit en voses e en siètis après lo vòte de dimenge. Lo resultat dona la segonda plaça a Junts de Carles Puigdemont. Esquerra Republicana de Catalonha arriba sonque en tresena posicion. Es lo partit qu’a perdut mai dins aquesta eleccion.
La dreta se refortís amb un Partit Popular que sembla renàisser aprèp un long periòde complicat. Vox, l’extrèma dreta se manten. Arriba al Parlament de Catalonha un novèl Partit d’extrèma dreta qu’es Aliança Catalana. Amb un pauc mai de 3% de la voses aurà dos deputats. Pel primièr còp un partit independentista catalan d’extrèma dreta entra al Parlament.
L’esquèrra anticapitalista, la CUP pèrd mai de la mitat de sos deputats e los Comuns (esquèrra ) a tanben perdut influéncia.
Tot aquò fa que i a pas de majoritat absoluda en vista, quitament amb d’alianças que semblarián naturalas o al mens probablas. Lo Partit Socialista de Catalonha (PSC) que podiá esperar lo sosten de ERC l’aurà pas. La formacion que governava duscas ara a decidit de demorar dins l’oposicion. Una aliança del PSC amb Junts es pas imaginabla. Demòra la possibilitat d’un govèrn minoritari se per cas un grop (lo PP per exemple) prenguèsse la posicion de s’abstenir per empachar tota arribada dels independentistas al govèrn e daissar las comandas als socialistas.
La setmana serà doncas una setmana de negociacions que benlèu poirián desembocar sul constat que cal tornar far d’eleccions per trobar una majoritat.
Lo tablèu en Espanha es ara aqueste : lo govèrn socialista de Madrid pòt pas existir sense lo sosten dels independentistas catalans, mas en Catalonha res se pòt far sens los socialistas. Qual ten l’autre ?
Los independentistas catalans an globalament perdut la majoritat en voses e en siètis e aquò segurament en rason de l’abstencion de fòrça electors independentistas.
Cal senhalar la disparicion completa de Ciutadans, un partit anti independentistas qu’aviá obtengut 36 deputats en 2017.
Los resultats de 2024 ( entre parentèsis los resultats de 2021)
Lo Parlament europèu a clavat la setmana passada la legislatura. Lo Partit Occitan vòl saludar lo trabalh fait pels eurodeputats de l’Aliança Liura Europèa tot al long d’aquelas sièis annadas.
Amb lors collaborators trabalhèron dins de domenis que son per nosautres centrals e importants dins nòstra vision de l’Euròpa.
Faguèron d’intervencions dins lo domeni dels Drets umans, de la luta contra totas las discriminacions, las lengas ditas minoritàrias, lo cambiament climatic, la plaça de las regions dins las decisions europèas, los refugiats, la situacion de las islas, l’ajuda a una agricultura durabla, la pesca, los transpòrts…e fòrça questions mai.
Trabalhèron dins l’encastre del grop Verds-ALE per una Euròpa que deu respectar los drets dels pòbles. Mantenguèron de relacions amb de partits e d’organizacions que son pas dins l’Union mas que comptan fòrça per bastir l’Euròpa de deman ( los partits del Reialme-Unit après lo Brexit, d’organizacions que son a las frontièras de l’Union tanben com al Naut Karabac o al Curdistan).
Volèm saludar particularament lo trabalh realizat per François Alfonsi, eurodeputat de R&PS que foguèt un interlocutor preciós per nòstre partit. Foguèt plan present sus las questions de las lengas, dels drets dels pòbles a l’autodeterminacion e tanben sus la question de las islas. Mercejam tanben Lydie Massard que prenguèt sas foncions a nòu meses de la fin de la legislatura mas que volguèt çaquelà metre l’accent sus las questions de l’alimentacion, de l’agricultura e de la santat.
Mercés a totas e tots e dins l’espèra que i aurà dins la legislatura venenta de voses per portar l’idèa d’una Euròpa democratica, dubèrta, divèrsa e respectuosa dels drets fondamentals. Cal d’eurodeputadas e d’eurodeputats determinadas e determinats per lutar contra la pujada de l’extrèma-dreta.
L’esquèrra europèa se pòt inspirar de çò que se passa dins l’Estat espanhòl
Lo Partit Occitan se regaudís del resultat obtengut per EH Bildu, la coalicion d’esquèrra sobeiranista en la comunautat autonòma basca d’Euskadi. Aqueste partit a obtengut un nombre de deputats al Parlament d’Euskadi que s’èra pas jamai vist duscas ara. Es al nivèl del Partit Nacionalista Basco que gobèrna, quasi sens trencadura, dempuèi la fin del franquisme.
Es important de remarcar que los partits basques nacionalistas, PNV/EAJ e EH Bildu representan una fòrça granda majoritat dels electors, siá lo 69% dels vòtes.
Remarcam tanben que Vox, los nostalgics del franquisme, arriban pas a s’implantar en Euskadi e progrèssan pas.
Lo Partit Nacionalista Basc seguirà de gobernar en passant un acòrd amb lo Partit Socialista d’Euskadi, representacion basca del partit de Pedro Sanchez.
EH Bildu, demorarà dins l’oposicion mas son resultat confirma, après lo resultat de fa qualques setmanas del BNG l’esquèrra sobeiranista en Galícia (en progression regulara dempuèi sa creacion), que l’Estat espanhòl se pòt pas gobernar sense prendre en consideracion la volontat dels pòbles que defendon lor identitat, lor lenga e lor cultura. Aqueles partits son portaires de projèctes de politicas democraticas, ecologicas, socialas, culturalas e lingüisticas innovantas. Lo quite govèrn central espanhòl pòt pas trobar de majoritat sense aqueles partits. Es lo cas de Pedro Sanchez qu’es obligat, per aver una majoritat, de trobar lo sosten dels partits independentistas e sobeiranistas catalans, basques e galicians.
Saludam lo resultat de EH Bildu obtengut malgrat una dreta e una extrema dreta espanholistas que fan coma se i aviá pas avut dempuèi d’annadas en País Basc una causida clara e definitiva en favor de la patz en anant sonque sul terrenh democratic e electoral per conquistar lo dret a a la sobeiranetat. Lo programa politica de l’esquèrra basca coma lo programa de l’esquèrra galiciana deuriá inspirar fòrça partits en Euròpa a la velha de las eleccions europèas, que siá dins lo domeni de la sobeiranetat energetica, alimentària o dins lo domeni social, educatiu o lingüistic.
Partit occitan lo 29 d’abril de 2024.
Nous utilisons des cookies pour vous garantir la meilleure expérience sur notre site web. Si vous continuez à utiliser ce site, nous supposerons que vous en êtes satisfait.AccepterRefuser
