Archives par mot-clé : Comunicat

Lo francés es la nòstra lenga comuna, pas la nòstra lenga unica !

(Fòto de la plaça de la Republica e Elna – Palauenc05 CC)

Al cors de l’estiu de 2022, un quinzenat de comunas an modificat lor règlament interior, permetent especialament als conselhièrs municipals d’intervenir oralament en catalan. Meteissa causa per de deliberacions escritas somesas al vòte dels elegits. Dins un cas coma dins l’autre, la primautat del francés èra pas cap questionada, puèi que lo règlament impausava una revirada a cada còp. Mas ausir o legir una lenga dita « regionala » al dintre d’un conselh municipal, aquò èra ja tròp per d’unes.

La prefectura dels Pirenèus-Orientals s’es doncas afanada de far un recors graciós puèi d’atacar al tribunal administratiu de Montpelhièr, aqueste invalidant aquela modificacion del règlament per una decision tornada lo 9 de mai de 2023. Los elegits catalans an fait apèl, es doncas estat al torn de la cort administrativa d’apèl de Tolosa de se clinar sus aquel cas. Prenent sa decision lo 28 de novembre passat, la cort d’apèl a doncas decidit de confirmar lo jutjament del Tribunal Admnistratiu de Montpelhièr… Demostrant en passant l’intransigéncia de l’Estat per çò qu’es de l’usatge del sol francés coma lenga administrativa.

Segon los magistrats tolosans, la lei nimai enebís nimai autorisa « exprèssament los elegits d’un conselh municipal a s’exprimir dins una lenga regionala al cors de lors intervencions oralas davant aqueste conselh municipal ». A mai, l’ordenança de Villers-Coterêts « s’aplica pas qu’a las decisions de justícia e enebís pas tanpauc un tal usatge d’una lenga regionala al moment d’un conselh municipal ». Malgrat aquò, los jutges an demostrat (tornamai) lo costat decoratiu de l’article 75-1 de la Constitucion qu’a pas « creat cap de dret o libertat opausabla al profièit dels particulièrs o de las collectivitats territorialas e a pas, especialament, per mira d’amendrir la portada de l’article 2 ». Tornamai, los jutges administratius an doncas interpretat la lei amb la vision ultra-restrictiva impausada pel Conselh Constitucional e lo Conselh d’Estat. 

Lo Partit occitan, còsta Regions e Pòbles Solidaris, sosten los elegits d’Els Banys i Palaldà, Elna, Portvendres, Sant Andreu de Sureda e Tarerac dins lor luta per la reconeissença dels drets lingüistics. Aquestas an l’intencion de portar lo clam al Conselh d’Estat e que seriá pas lor « ultima cartocha« . Esperem qu’auràn pas a anar duscas a la Cort Europèa dels Drets de l’Òme (CEDH) per beneficiar d’un dret basic dins d’autras democracias pel mond.

Partit occitan lo 15/12/2024

La crisi de l’agricultura seguís

Lo Mercosur servís de detonator per una ondada novèla de manifestacions. Mas la crisi exitissiá abans. Es possible de comprendre çò que se passa en fasent creire que i a una sola colèra, una sola agricultura, un sol modèl ?

Los agricultors e las agricultritz fan ausir que son pas contents. Es la seguida de çò que coneguèrem l’an passat. L’eventuala signatura del tractat Mercosur es pas qu’un episòdi mai.
Dempuèi d’annadas la politica agricòla se fa al detriment dels paisans qu’an de revienguts modèstes, los qu’an mai de dificultats que los autres. Son pas aquestes que recebon lo mai gran sosten de l’Euròpa pel biais de la Politica Agricòla Comuna (PAC) o dels govèrns franceses que se succediguèron.

La PAC actuala es pas justa. Servís encara tròp en prioritat l’agricultura intensiva, pauc respectuosa de l’environament e que pren pauc en compte la question climatica. Mas nos cal pas enganar : acusar l’Euròpa de tot çò que va mal es una manòbra politica qu’oblida que los Estats, coma lo nòstre, son responsables de las decisions europèas.

Tot parièr las declaracions que d’unes fan a parlant « d’ecologia punitiva » son perniciosas. La punicion, que ne sentissèm los premicis, serà colleciva e plan mai sevèra. L’afondrament de la biodiversitat es ja una realitat. Los risques que son ligats a una agricultura productivista que subrexplèita las ressorgas coma l’aiga e que se preocupa pas de la tèrra e de sa preservacion, nos mena dret cap a una catastròfa alimentària sens parièra.

Lo partit occitan tòrna dire que sosten una agricultura paisana, de proximitat, qualitadosa, que poirà portar sa pèira per lutar contra lo cambiament climatic e per salvagardar la biodiversitat. Consideram que i a pas una sola e unica agricultura francesa. N’i a que nos vòlon far creire aquò en parlant d’una colèra, d’una reivindicacion unica e unifòrma. Existisson diferents modèls d’agricultura en França qu’an, còps que i a, d’interèsses divergents.

Lo Mercosur pòt pas servir de pretèxte per escafar aquela diversitat e per far doblidar que los interèsses dels uns son pas totjorn los dels autres. Lo Mercosur, que se negocia dempuèi d’annadas, dèu pas tanpauc fragilizar una agricultura ja en dificultat. Las nòrmas sanitàrias impausadas en cò nòstre devon èstre respectadas e controladas estrictament quand òm impòrta de produits agricòlas.Es una evidéncia ; es quitament pas necessari de’n discutir.

Fa pas cap de dobte que lo trabalh dels agricultors dèu èstre pagat a sa valor justa e dèu permetre a cada paisana e paisan de viure.

La responsabilitat dels poders publics — autoritats europèas e francesas— es engatjada mas tanben la dels consumidors. Aquestes, an la responsabilitat de consumir d’un autre biais e de donar la prioritat als produits mai vertuoses per lor santat, per l’environament e per l’avenir de lors enfants. Aquò dubrís un capítol mai : las consequéncias destructoras del « pas car » e del « poder de crompar » .

Partit Occitan lo 19/11/2024

Los feminicides, n’i a pro !

A l’ora d’escriure aquelas linhas, son 122 feminicides que foguèron repertoriats. E malastrosament, o sabèm, aquela chifra evolucionarà encara d’aicí la fin de 2024… 122 femnas qu’an pas totjorn de nom dins los articles e reportatges que lor son consacrats… 122 femnas que foguèron tuadas en causa de lor genre… 122 femnas victimas d’un sistèma de poder que favorisa la banalisacion de las violéncias sexistas e sexualas atal coma lo murtre a caractèr misogine. Un sistèma de poder qu’espandís las violéncias als mainatges coma a las personas LGBTQIA+.

Las chifras parlan, e los feminicides son pas tan sovent d’agressions dins de parkings la nuèit coma nos o volrián far creire. Dins 91% dels cases, las victimas coneisson lor agressor (chifras 2019). Mai d’una femna de dos (53%, 2017) e mai de sièis jovas femnas de dètz dison aver ja estat victimas de secutament o d’agression sexuala al mens un còp dins lor vida (63%, ibid). Cada an en mejana, 213 000 femnas patisson de violéncias fisicas o sexualas, 29% d’entre elas an entre 18 e 29 ans (Sorsa : Nous Toutes).

Quitament se las causas avançan en dètz ans, amb un mai grand nombre de denonciacions (+98% entre 2017 e 2022) e especialament una diminucion leugièra dels feminicids conjugals (130 en 2017 contra 118 en 2022)… Aquela chifra sanglaçanta demòra tròp nauta e l’acompanhament de las victimas deu far l’objècte d’esfòrces suplementaris de la part de las fòrças de l’òrdre. Subretot quand las ditas victimas de feminicides avián ja fa part de la violéncia del conjunt o quand las violéncias se pòdon tanben cometre en linha. (Sorsa : Centre Hubertine Auclert). Se l’afar Gisèle Pélicot es uèi l’illustracion malcoranta de l’insecuritat de las femnas d’en pertot e en cò elas comprés, es tanben l’exemple d’un procediment qu’es anat duscas al procès contràriament als 86% de planhs per violéncias sexualas classificats sens seguida en 2024.

A la velha de la jornada internacionala per l’eliminacion de las violéncias faitas a las femnas (lo 25 de novembre), lo Partit occitan exprimís tota sa solidaritat e son sosten a las femnas victimas de violéncias de genre e las estructuras que s’esfòrçan d’eradicar aquel flèu. Dins sa volontat d’una societat benvolenta e apasimada, lo PÒc apèla los poders publics a renfortir los otisses d’informacion e de prevencion que dispausan… a començar per l’Estat que deu tornar sus sa diminucion de 10% del budget autrejat a la luta per l’egalitat òmes-femnas. Apèla tanben a una melhora formacion dels policièrs sus aquelas questions. Lo benestar, la securitat e la vida de la mitat de l’umanitat, aquò se barata pas !

Partit Occitan lo 18/11/2024

La fugida endavant de Netanyahou

Fàcia a l’extension de la guèrra, al denegament dels drets umans, los Palestinians an mai dret que sempre a un Estat palestinian, los Israelians a una democratisacion vertadièra de lor politica. Aquí es la clau de la patz dins aquela region e dins lo monde.

Es amb una preocupacion crescuda que lo Partit Occitan e l’opinion publica mondiala assistisson, impoissents, a las consequéncias dramaticas del chaple del 7 d’octobre de 2023 volgut pel Hamas. Aquelas consequéncias, las avèm denonciadas. Assistissèm uèi a l’extension, pel govèrn d’extrèma-dreta d’Israèl d’una intervencion militara sens contrapartida. Sa rebecada disproporcionada a fait mai de 40 000 mòrts dins la benda de Gazà dont un quart de mainatges, sens comptar los milierats de desapareguts, nafrats o invalides.

La fugida endavant de Netanyahou s’espandís uèi a l’ensemble de l’Estat libanés, guinhant sens distinccion las milícias chiitas e las populacions civilas. Pasmens, l’exòde repetit del nòrd al sud de Gazà (2 milions de desplaçats gazaoís) e lo d’un milion de libaneses fan pas flaquir l’intervencion militara israeliana, denegant tot respècte dels drets internacionals e lo de las populacions civilas.

Pasmens podèm pas amudir lo fait que, fàcia a la faiçon inacceptabla que Netanyahou fa sa guèrra, se tròban d’organizacions politicas e militaras e quitament d’Estats (Iran, Siria) qu’empusan lo conflicte e encoratjanl’extension del conflicte per de messatges fanatics. Aqueles Estats, aqueles grops se trufan del patiment dels palestinians e dels libaneses coma se trufan de la democracia e dels drets umans. 

Las consequéncias politicas d’aquela guèrra a l’Orient-Pròche trespassan un conflicte localisat dont l’origina es la negacion d’una solucion politica : la reconeissença d’un Estat palestinian dins l’encastre dels acòrds de Camp David (1967) e d’Òslo (1993). 

La politica coloniala del govèrn israelian actual deu èsser condemnada concretament per las instàncias internacionalas : après de simplas presas de posicion, se devon donar los mejans d’arrestar lo nestejatge etnic e l’accaparrament de las tèrras pels colons israelians en Cisjordania.

Aquela guèrra trespassa la question dels interèsses particulièrs dels Estats de l’Orient-Pròche e la dels interèsses pròpres dels Estats occidentals. Aquel conflicte a pas per mira que lo manten de Netanyahou al poder. S’inscriu dins un contèxte mondial a las consequéncias pesugas ont los conflictes « locals » meton en dangièr la patz del monde. 

Lo Partit Occitan rapèla que lo sol principi d’autodeterminacion es indefugible e que permet a totes los pòbles de far conéisser lor dret a existir. Fàcia a l’extension de la guèrra, la question palestiniana deu pas èsser doblidada : es pas la font dels conflictes dins aquela region del monde mas la solucion. 

Partit Occitan lo 07/10/2024

Un constat inquietant per la democracia

Un govèrn se fa d’en naut, sens tenir compte de las resultas de las legislativas anticipadas.

Lo Partit occitan constata que lo govèrn recentament constituït es fòrça  marcat a dreta. Las orientacions seràn donadas pel primièr ministre dins sa declaracion de politica generala ; mas la preséncia de ministres, radicals sus d’unes tèmas, nos fa pensar que las orientacions riscan d’èstre fòrça contràrias a nòstra vision : social, economia, ecologia, descentralizacion, cultura, escòla, sens parlar del règlament urgent de las crisis que coneisson mai d’un territòri ultra-marin.

Constatam que las institucions mòstran clarament que lo centralisme es un blocatge per la democracia.

Lo sistèma centralizat permet a l’extrèma-dreta de jogar un ròtle de pression sus una classa politica qu’a pas briga la cultura del compromís. L’extrèma-dreta a fait dintrar sos elements de lengatge dins una gran partida dels mèdias e de la classa politica.

De partits an « vendut » a l’opinion l’idèa d’un front republican, per empachar l’arribada de l’extrèma dreta al poder, mas an pas donat de seguida. 

Lo debat politic es polluit per l’eleccion presidenciala. L’obsession de 2027 tòca la màger part dels partits. Es mortala per la democracia. I aurà pas ni d’òme providencial ni de femna providenciala. 

Vesèm que lo centralisme es paralizant  quand de decisions ministerialas e govèrnamentalas son pas presas. Lo centralisme daissa TOT lo poder entre las mans d’un sol nivèl de decision.

L’abséncia de poders donats a las collectivitats fa que tot bascula d’un còp d’un costat o de l’autre. I a pas ni contrapoders ni contrafuòcs. Ne sèm al moment que nosautres, autonomistas, predisèm dempuèi de temps a saber lo punt quand l’ipercentralizacion ven un perilh per la democracia.

La situacion actuala es un terrenh qu’ajuda l’extrèma-dreta a banalizar sas idèas e sa preséncia dins las institucions.

Constatam que lo president de la Republica a jogat un ròtla perniciós a l’òra de prendre la decision de la dissolucion e pendent tot lo periòde que ven de s’escórrer.

Lo sistèma es incapable de revertar la diversitat e de crear una cultura del compromís qu’es indispensabla en democracia. La sola via de sortida es per nosautres la mesa en plaça d’ua Republica federala.

Avèm evitat çò pièger. E ara ?

Se podèm dire que çò essencial es estat salvat, se nos podèm regaudir de l’impossibilitat per l’extrèma dreta de formar un govèrn, aquò empacha pas que la sequéncia electorala longa daissa sens cap de responsas un fum de questions. Nòstra democracia es malauta.

Poirem pas escapar a un debat grand sus l’organizacion de nòstras institucions.

Lo Partit Occitan participarà als debats que vendràn per trobar una solucion a la crisi. Aquò se deurà far sens garolhas inutilas que farián impossibla la reconciliacion e que donarián pas cap de perspectiva d’avenir.

Per delà la faiçon que lo poder central poirà èstre organizat pels meses que venon, per delà las alianças eventualas, es tota la construccion institucionala qu’es en causa.  

L’ipercentralizacion del poder dramatiza los episòdis electorals ; lo sistèma electoral e l’organizacion dels poders a mancat de donar totas las claus a l’extrèma dreta sus un periòde de qualques setmanas. 

Lo Partit Occitan apèla dempuèi de temps que se tòrne organizar lo poder amb una descentralizacion potenta que tornarà als ciutadans una vision sus las decisions que los concernisson.  

Aquò es l’enjòc dels meses que venon. Nos cal una regionalizacion ambiciosa amb de vertadièrs poders per las regions e de contrapoders potents. Tot dèu èstre fait per riscar pas mai que tot cabusse entre las mans d’un sol e unic partit. Cal ajustar, al demest d’autras causas, la melhoracion de la vida democratica, una justa reforma de la fiscalitat e la proporcionala sistematizada, en vista de coalicions a l’entorn de projèctes que poiràn respondre als besonhs del país. 

Per çò qu’es de la cima de l’Estat, los ròtles del Parlament, del primièr ministre e del president de la Republica, devon èstre reformats prigondament. Los limits de las institucions de la Vena Republica son estadas tocadas. Las electritz e los electors, mai responsables que lors representacions, venon de nos o dire : l’ipèrpresidencialisme, la verticalitat del poder e lo mesprètz, ne vòlon pas mai.  

Protegir la democracia e las libertats

Lo Partit Occitan farà una analisi mai en pregondor dels resultats de las eleccions europèas per los jorns que venon. 

Per l’ora, lo resultat mòstra clarament que l’extrèma dreta progrèssa de faiçon  preocupanta en França e dins d’autres Estats d’Euròpa. En França l’extrèma dreta, amb las diferentas organizacions que la representan, fa quasi lo 40% de las voses. Es una fòrça marrida novèla per la democracia e tanben per l’Euròpa. 

Lo resultat es confòrme à çò qu’anonciavan las enquèstas d’opinion. I aurà un temps per analizar los comportaments electorals e per essajar de determinar las rasons prigondas que fan que las electoras e los electors son tan nombroses a far fisança a de partits que pòrtan de proposicions simplistas e qu’an de rasigas dins de periòdes negres de l’istòria del continent. 

Dins la serada, en decidissent de sortir l’arma de la dissolucion de l’Assemblada Nacionala, lo president de la Republica diguèt prendre en compte lo resultat de l’escrutin. A pres subretot lo risc de donar lo poder a l’extrèma dreta. 

S’agissiá d’una eleccion europèa e donc res obligava pas lo president de la Republica a dissòlver l’Assemblada Nacionala. 

I aurà donc d’eleccions legislativas organizadas de faiçon precipitada lo 30 de junh e lo 7 de julhet. Lo Partit Occitan e sos partenaris prendràn lors responsabilitats per empachar l’extrèma dreta de prendre lo poder e participarà a tot çò que se pòt bastir per aparar la democracia. 

Partit Occitan, lo 10 de junh de 2024

Lo Partit Occitan se felicita de la decision anonciada pel procuraire de la Cort Penala Internacionala.

Dins son comunicat lo procuraire, Karim Khan (fòto Ministerie van Buitenlandse Zaken), demanda que siá emés un òrdre internacional d’arrèst contra los màgers protagonistas del conflicte que tua milierats de personas a Gaza dempuèi lo mes d’octobre passat.

Es lo primièr còp que l’inculpacion d’un responsable occidental es demandat per la CPI. En primièr lòc la Cort considèra que Benjamin Netanyahu e son ministre de la defensa poirián èstre perseguits per crimes de guèrra e crimis contra l’Umanitat. La meteissa acusacion es lançada cap als responsables del Hamas e particularament Yahya Sinwar e dos dirigents mai de l’organizacion.

Las cargas anonciadas contra lo primièr ministre israelian so n claras : utilizacion de la fam contra civils coma metòdes de guèrra e atacas volontàrias contra las populacions civilas.

Lo primièr ministre israelian es tanben mençonat coma un autoritat qu’a privat de faiçon « sistematica la poblacion civila de Gaza de materials necessària a la subrevida ».

Que la justícia internacionala prenga en carga lo dossièr es una bona novèla e permetrà de metre en lum las realitats òrras de la situacion que viu Gaza e de castigar los responsables, se la CPI seguís la demanda de Karim Khan.

Partit Occitan, lo 20 de mai de 2024

Mercés a nòstras deputadas e nòstres deputats europèus

Lo Parlament europèu a clavat la setmana passada la legislatura. Lo Partit Occitan vòl saludar lo trabalh fait pels eurodeputats de l’Aliança Liura Europèa tot al long d’aquelas sièis annadas.

Amb lors collaborators trabalhèron dins de domenis que son per nosautres centrals e importants dins nòstra vision de l’Euròpa.

Faguèron d’intervencions dins lo domeni dels Drets umans, de la luta contra totas las discriminacions, las lengas ditas minoritàrias, lo cambiament climatic, la plaça de las regions dins las decisions europèas, los refugiats, la situacion de las islas, l’ajuda a una agricultura durabla, la pesca, los transpòrts…e fòrça questions mai.

Trabalhèron dins l’encastre del grop Verds-ALE per una Euròpa que deu respectar los drets dels pòbles. Mantenguèron de relacions amb de partits e d’organizacions que son pas dins l’Union mas que comptan fòrça per bastir l’Euròpa de deman ( los partits del Reialme-Unit après lo Brexit, d’organizacions que son a las frontièras de l’Union tanben com al Naut Karabac o al Curdistan).

Volèm saludar particularament lo trabalh realizat per François Alfonsi, eurodeputat de R&PS que foguèt un interlocutor preciós per nòstre partit. Foguèt plan present sus las questions de las lengas, dels drets dels pòbles a l’autodeterminacion e tanben sus la question de las islas. Mercejam tanben Lydie Massard que prenguèt sas foncions a nòu meses de la fin de la legislatura mas que volguèt çaquelà metre l’accent sus las questions de l’alimentacion, de l’agricultura e de la santat.

Mercés a totas e tots e dins l’espèra que i aurà dins la legislatura venenta de voses per portar l’idèa d’una Euròpa democratica, dubèrta, divèrsa e respectuosa dels drets fondamentals. Cal d’eurodeputadas e d’eurodeputats determinadas e determinats per lutar contra la pujada de l’extrèma-dreta.

Partit occitan 28/4/24   

Lo Partit Occitan saluda lo resultat de l’esquèrra en Euskadi 

L’esquèrra europèa se pòt inspirar de çò que se passa dins l’Estat espanhòl

Lo Partit Occitan se regaudís del resultat obtengut per EH Bildu, la coalicion d’esquèrra sobeiranista en la comunautat autonòma basca d’Euskadi. Aqueste partit a obtengut un nombre de deputats al Parlament d’Euskadi que s’èra pas jamai vist duscas ara. Es al nivèl del Partit Nacionalista Basco que gobèrna, quasi sens trencadura, dempuèi la fin del franquisme. 

Es important de remarcar que los partits basques nacionalistas, PNV/EAJ e EH Bildu representan una fòrça granda majoritat dels electors, siá lo 69% dels vòtes.

Remarcam tanben que Vox, los nostalgics del franquisme, arriban pas a s’implantar en Euskadi e progrèssan pas. 

Lo Partit Nacionalista Basc seguirà de gobernar en passant un acòrd amb lo Partit Socialista d’Euskadi, representacion basca del partit de Pedro Sanchez. 

EH Bildu, demorarà dins l’oposicion mas son resultat confirma, après lo resultat de fa qualques setmanas del BNG l’esquèrra sobeiranista en Galícia (en progression regulara dempuèi sa creacion), que l’Estat espanhòl se pòt pas gobernar sense prendre en consideracion la volontat dels pòbles que defendon lor identitat, lor lenga e lor cultura. Aqueles partits son portaires de projèctes de politicas democraticas, ecologicas, socialas, culturalas e lingüisticas innovantas. Lo quite govèrn central espanhòl pòt pas trobar de majoritat sense aqueles partits. Es lo cas de Pedro Sanchez qu’es obligat, per aver una majoritat, de trobar lo sosten dels partits independentistas e sobeiranistas catalans, basques e galicians. 

Saludam lo resultat de EH Bildu obtengut malgrat una dreta e una extrema dreta espanholistas que fan coma se i aviá pas avut dempuèi d’annadas en País Basc una causida clara e definitiva en favor de la patz en anant sonque sul terrenh democratic e electoral per conquistar lo dret a a la sobeiranetat. Lo programa politica de l’esquèrra basca coma lo programa de l’esquèrra galiciana deuriá inspirar fòrça partits en Euròpa a la velha de las eleccions europèas, que siá dins lo domeni de la sobeiranetat energetica, alimentària o dins lo domeni social, educatiu o lingüistic. 

Partit occitan lo 29 d’abril de 2024.